کد مطلب:301748 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:101
مناشده ی امیرالمومنین در روز شوری
مناشده ی امیرالمومنین علیه السلام در روز شوری [1] .
عمر بن خطاب پیش از آنكه بمیرد شش نفر را تعیین كرد تا به اصطلاح با یكدیگر مشورت كنند و از میان خویش خلیفه ای انتخاب نمایند. آن شش نفر عبارت بودند از: امیرالمومنین علی علیه السلام و طلحه و زبیر و عثمان و عبدالرحمن بن عوف و سعد بن ابی وقاص. در یكی از روایاتی كه مربوط به ابوالموید خوارزمی به نقل از واثله بن اسقع در كتاب خویش آورده است می خوانیم كه حضرت امیرالمومنین علیه السلام در روز شوری به دیگران چنین فرمودند:
لاحتجن علیكم بما لا یستطیع عربیكم و لاعجمیكم تغییر ذلك. ثم قال انشدكم الله ایها النفر جمیعا افیكم احد وحد الله قبلی؟ قالوا: لا. قال: فانشدكم الله هل منكم احد له اخ مثل جعفر الطیار فی الجنه مع الملائكه؟ قالوا: اللهم لا.
قال: انشدكم الله هل فیكم احد له عم كعمی حمزه اسد الله و اسد رسوله سید الشهداء غیری؟ قالوا: اللهم لا. قال: انشدكم بالله هل فیكم احد له زوجه مثل زوجتی فاطمه بنت محمد سیده نساء اهل الجنه غیری؟ قالوا: اللهم لا. قال: انشدكم بالله هل فیكم احد له سبطان مثل سبطی الحسن و الحسین سیدا شباب اهل الجنه غیری؟ قالوا: اللهم لا.
قال: فانشدكم بالله هل فیكم احد ناجی رسول الله عشر مرات قدم بین یدی نجواه صدقه قبلی؟ قالوا: اللهم لا. قال: فانشدكم بالله هل فیكم احد قال له رسول الله من كنت مولاه فعلی مولاه، اللهم و ال من والاه، و عاد من عاداه، و انصر من نصره، لیبلغ الشاهد الغایب غیری؟ قالوا: اللهم لا.
قال: فانشدكم الله هل فیكم احد قال له رسول الله ائتنی باحب خلقك الیك و الی، و اشدهم لك حبا و لی حبا یاكل معی من هذا الطیر، فاتاه و اكل معه غیری؟ قالوا: اللهم لا. قال: فانشدكم الله هل فیكم احد قال له رسول الله لاعطین الرایه غدا رجلا یحب الله و رسوله و یحبه الله و رسوله لایرجع حتی یفتح الله علی یده اذ رجع غیری منهزما غیری؟ قالوا: اللهم لا. قال: فانشدكم الله هل فیكم احد قال فیه رسول الله لوفد بنی ولیعه لتنتهین او لابعثن الیكم رجلا نفسه كنفسی و طاعته كطاعتی ومعصیته كمعصیتی یقتلكم بالسیف غیری؟ قالوا: اللهم لا.
قال: فانشدكم الله هل فیكم احد قال رسول الله كذب من زعم انه یحبنی و یبغض هذا غیری؟ قالوا: اللهم لا. قال: فانشدكم بالله هل فیكم احد سلم علیه فی ساعه واحده ثلاثه آلاف ملك من الملائكه منهم جبرئیل و میكائیل و اسرافیل حیث جئت بالماء الی رسول الله من القلیب غیری؟ قالوا: اللهم لا.
قال: فانشدكم هل فیكم احد قال له جبرئیل هذه هی المواساه، فقال له
رسول الله: انه منی و انا منه، و قال جبرئیل و انا منكما غیری؟ قالوا: اللهم لا. قال: فانشدكم الله هل فیكم احد نودی من السماء لاسیف الا ذوالفقار و لا فتی الا علی غیری؟ قالوا: اللهم لا. قال: فانشدكم بالله هل فیكم احد یقاتل الناكثین و القاسطین و المارقین علی لسان النبی غیری؟ قالوا: اللهم لا.
قال: فانشدكم الله هل فیكم احد قال له رسول الله انی قاتلت علی تنزیل القرآن و تقاتل علی تاویل القرآن غیری؟ اللهم لا. قال فانشدكم الله هل فیكم احد ردت علیه الشمس حتی صلی العصر فی وقتها غیری؟ قالوا: اللهم لا. قال فانشدكم بالله هل فیكم احد امره رسول الله ان یاخذ براءه من ابی بكر، فقال ابوبكر یا رسول الله نزل فی شی ء، فقال انه لایودی عنی الا علی غیری؟ قالوا: اللهم لا. قال: فانشدكم بالله هل فیكم احد قال له رسول الله لایحبك الا مومن و لایبغضك الا كافر غیری؟ قالوا: اللهم لا.
قال: فانشدكم بالله اتعلمون انه تعالی امر بسد ابوابكم و فتح بابی، فقلتم فی ذلك، فقال رسول الله ما سددت ابوابكم و لافتحت بابه بل الله سد ابوابكم و فتح بابه غیری؟ قالوا: اللهم نعم. قال: فانشدكم بالله اتعلمون انه ناجانی یوم الطایف دون الناس فاطال ذلك، فقلتم ناجاه دوننا، فقال ما انا انتجیته بل الله انتجاه غیری؟ قالوا: اللهم نعم. قال: فانشدكم الله اتعلمون ان سول الله قال الحق مع علی و علی مع الحق یدور الحق مع علی كیف ما دار؟ قالوا: اللهم نعم. قال: فانشدكم بالله اتعلمون ان رسول الله قال 6 انی تارك فیكم الثقلین كتاب الله و عترتی اهل بیتی لن تضلوا ما ان تمسكتم بهما و لن یفترقا حتی یردا عل الحوض. قالوا: الله نعم.
قال: فانشدكم الله هل فیكم احد وقی رسول الله من المشركین بنفسه و اضطجع فی مضجعه غیری؟ قالوا: اللهم لا. قال: فانشدكم الله هل فیكم احد
بارز عمرو بن عبدود العامری حیث دعاكم الی البراز غیری؟ قالوا: اللهم لا. قال: فانشدكم بالله هل فیكم احد انزل الله فیه آیه التطهیر حیث قال (انما یرید) الخ، غیری؟ قالوا: اللهم لا. قال: فانشدكم الله فیكم احد قال له رسول الله انت سید العرب غیری؟ قالوا: اللهم لا. قال: فانشدكم الله هل فیكم احد قال له رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم ما سالت الله شیئا الا سالت لك غیری؟ قالوا اللهم لا. (مناقب خوارزمی ص 222- 224).
مضون ترجمه ی روایت فوق از این قرار است:
امیرالمومنین به آنانكه در شوری حضور داشتند فرمودند: چنان بر شما حجت را تمام كنم كه از میان شما عرب و یا غیر عرب نتواند آن را رد نماید. شما را به خدا سوگند می دهم آیا كسی از میان شماهست كه قبل از من به یگانگی خدا شهادت داده باشد؟ گفتند: نه نیست.
حضرت علی گفت: شما را به خدا سوگند می دهم آیا كسی از میان شما هست كه مانند من در بهشت برادری چون جعفر داشته باشد كه همراه ملائكه باشد. گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم آیا كسی در میان شما هست كه مانند من عمویی چون حمزه داشته باشد كه شیر خدا و شیر رسول خدا و سالار شهیدان باشد؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم آیا كسی از میان شما هست كه همسری مانند همسر من فاطمه دخت رسول خدا و سیده ی زنان اهل بهشت داشته
باشد؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم آیا كسی از میان شما هست كه بمانند من دو فرزند نظیر حسن و حسین- سرور جوانان بهشت- داشته باشد؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم آیا كسی از میان شما هست كه مانند من ده مرتبه با پیامبر نجوا كرده باشد و قبل از گفتگویش با پیابر، صدقه داده باشد؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم مگر نه اینكه پیامبر (آنگاه كه می خواست مرغی را تناول نماید) از خداوند درخواست كرد كه «خداوندا محبوبترین مخلوقات خود را كه نزد من نیز محبوبترین است، و كسی را كه بیش از هر فرد دیگری تو را و مرا دوست دارد نزد من بفرست تا این مرغ را همراه با من تناول نماید». و خداوند نیز (دعای پیامبر را مستجاب كرد) و آن فرد را نزد پیامبر فرستاد. آیا آن فرد كسی جز من بود؟ گفتند: خیر، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم مگر نه اینكه آنگاه كه افراد (در خیبر) فرار كردند پیامبر فرمود «فردا پرچم را به مردی خواهم داد كه خدا و رسولش را دوست دارد و خدا و رسول خدا نیز او را دوست دارند، او بازنخواهد گشت مگر آنكه خداوند توسط او پیروزی نصیب فرماید»، آیا پیامبر پرچم را بجز من به كس دیگری داد؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم مگر نه اینكه پیامبر به هیئت بنوولیعه فرمود «یا (به این اقدامات و تهدیدات خود) پایان دهید و یا اینكه من مردی را بسویتان خواهم فرستاد كه بمانند خود من خواهد بود، اطاعت از او مانند اطاعت از من و نافرمانی نسبت به او مانند نافرمانی نسبت به من است، او با شمشیر (با شما نبرد خواهد كرد) و شما را خواهد كشت»، آیا منظور پیامبر كسی جز من بود؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم مگر نه اینكه پیامبر درباره ی من فرمود: «كسی كه گمان كند مرا دوست دارد ولی با این (علی) دشمنی كند دروغ می گوید»، آیا پیامبر بجز من درباره ی كسی از شما این عبارت را گفته است؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم آیا كسی در میان شما هست كه مانند من آنگاه كه از چاه برای پیامبر آب آورد در یك ساعت سه هزار ملك از ملائكه- كه در میانشان جبرئیل و میكائیل و اسرافیل نیز حضور داشتند- بر او سلام و درود فرستاده باشند؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم مگر نه اینكه جبرئیل درباره ی من (در غزوه ی احد) گفت: این است فداكاری؛ و پیامبر نیز فرمود: علی ازم ن است و من از اویم، و جبرئیل گفت: من نیز از شما دو نفر هستم. آیا از میان
شما كسی هست كه دارای چنین منقبتی باشد؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم آیا كسی در میان شما هست كه مانند من درباره اش از آسمان چنین ندا آمده باشد «نیست شمشیری جز ذوالفقار، و نیست جوانمردی جز علی»؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم آیا كسی غیر از من در میان شما هست كه- بنا به فرمایش پیامبر- با ناكثین و قاسطین و مارقین مقاتله نماید؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم آیا كسی بجز من در میان شما هست كه پیامبر به او گفته باشد «من برای تنزیل قرآن جنگ نمودم و تو برای تاویل (و معنی) قرآن جنگ خواهی نمود»؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم آیا در میان شما كسی جز من هست كه خورشید برای او بازگشته باشد تا نماز عصرش را بموقع بخواند؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم مگر نه اینكه پیامبر مرا بسوی ابوبكر فرستاد تا سوره ی برائت (توبه) را از وی بگیرم (و خود آن را ابلاغ نمایم) و آنگاه كه ابوبكر (باعتراض) از پیامبر پرسید مگر آیه ای (در مذمت او) نازل شده است؛ پیامبر فرمودند: (وظیفه ی) ابلاغ (آیات الهی) را از طرف من كسی جز علی انجام نخواهد داد؛ آیا پیامبر جز من درباره ی كسی از شما چنین جملاتی فرموده
است؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم آیا در میان شما كسی جز من هست كه پیامبر به او فرموده باشد «تو را دوست ندارد مگر فرد مومن، و تو را دشمن نمی دارد مگر فرد منافق». گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم مگر نه این است كه خداوند تعالی امر كرد كه در منازل خود را (كه به مسجد باز می شد) مسدود نمایید و درباره ی من امر فرمود كه در خانه ام (به مسجد) باز باشد. و مگر نه اینكه آن زمانیكه شما در این خصوص (به پیامبر) اعتراض كردید، رسول خدا به شما فرمود «این من نبودم كه در منازل شما را بستم و این من نبودم كه در منزل علی را بازگشتم بلكه این خداوند بود كه در خانه های شما را بست و در خانه ی علی را باز گذارد». مگر نه اینكه در میان شما من تنها كسی بودم كه در این مورد استثنا گردیدم؟ گفتند: چرا چنین است.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم مگر نه اینكه در روز طایف پیامبر با من برای مدتی طولانی نجوا نمود، و آنگاه كه شما گفتید «چرا پیامبر فقط با علی نجوا می كند و با ما سخن نمی گوید»، پیامبر در جواب شما فرمود «این من نبودم كه علی را برای نجوای با خود انتخاب كردم بلكه این خدا بود كه او را برای نجوا برگزید». آیا چنین نبود؟ گفتند: آری، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم مگر شما نمی دانید كه رسول خدا فرمود «حق با علی است و علی با حق است و حق همواره بر محور علی می چرخد»؟ گفتند: آری، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم مگر شما نمی دانید كه رسول خدا فرمود «من دو شی ء گرانبها در میان شما به یادگار می گذارم: كتاب خدا و اهل بیت (و عترت) خودم را؛ اگر به این دو تمسك ورزید هیچگاه به ضلالت نخواهید افتاد و این دو- تا زمانیكه هر دو (در قیامت) در (كنار) حوض بر من وارد گردند- هیچگاه از یكدیگر جدا نمی شوند»؟ گفتند: آری، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم آیا بجز من در میان شما كسی هست كه با جانش از رسول خدا در مقابل مشركین حفاظت كرده باشد و (در لیله المبیت) در بستر پیامبر جانفشانی نموده باشد؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم، آن زمانیكه عمرو بن عبدود عامری مبارز طلبید، آیا در میان شما كسی جز من به نبرد از رفت؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم آیا بجز من در میان شما كسی هست كه خداوند درباره ی او آیه ی تطهیر را نازل كرده باشد چنانكه می فرماید (انما یرید...)؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم مگر نه اینكه رسول خدا به من گفت «تو آقای عرب هستی»؟ آیا در میان شما پیامبر این عبارت را جز من به كس دیگری گفت؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
علی فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم مگر نه اینكه رسول خدا به من گفت «چیزی را از خداوند نخواستم مگر آنكه آن چیز را برای تو نیز درخواست
نمودم». آیا در میان شما پیامبر این عبارت را جز به من به كس دیگری گفت؟ گفتند: نه، و خدا شاهد این گفته ماست.
[1] (مربوط به صفحه ي 61).